RIA ROERDINK
Beginpagina Beelden op de kaart>
Expositie Beelden op de kaart>
Regionummer 6
Locatienummer 83
Locatie IJsselmeer
To be living on Black Horizonts
When the dikes break
And the waves play easy tricks
The lands will be flooded
and disappear
The people will run
to their sanctuary
IT HEIDENSKIP
Mijn locatie is in de donkere golven van het IJsselmeer ter hoogte van Piaam en Gaast,
Wonseradeel en Parregat, de Zuidsteenplaat en Friesche Vlaak.
Veel onbekende namen van plaatsen kom ik tegen, plaatsen die bestaan en plaatsen die
verzwolgen zijn door de golven.
Namen die leiden naar een geschiedenis van het ontstaan van de Zuiderzee en het latere IJsselmeer uit een groep van meren, Aelmere , die al in 500 v Chr. bestaat.

.

.

1658 Janssonius
Het begint, tussen 800 en 1200, met een warme periode waardoor het zeeniveau stijgt.
Een woeste geschiedenis van grote stormen, overstromingen, weggeslagen land en heel veel doden.
26 december 838, een eerste grote stormvloed, Noordwest Nederland onder water, een groot aantal plaatsen verdwijnt in de golven.
21 december 1163 Sint-Thomasvloed, zet grote delen van Holland onder water.
16/17 februari 1164 Sint Julianavloed, ontstaan van eiland Marken, dorp Wyberga verdwijnt.
1 november 1170, eerste Allerheiligenvloed, zee breekt door duinenrij tussen Texel en Huisduinen.
December 1196, Sint Nicolaasvloed, grote delen van Noord Nederland en het Zuiderzeegebied overstroomd. Het Aelmere of Zuiderzee komt onder invloed van getijdestroom.
16 december 1219, Eerste Sint Marcellusvloed, Noord Nederland en Zuiderzeegebied overstroomd. Er verdrinken ca. 36.000 mensen.
14 december 1287 Sint Luciavloed, mogelijk 50.000 tot 80.000 doden in Waddengebied; West Friesland en Friesland worden van elkaar gescheiden EN ZO ONTSTAAT DE ZUIDERZEE.
‘God doe sende ene vloet also groot, daer vele volx in bleef doot’.
De Zuiderzee is een woeste zee. Er volgen vele stormvloeden, overstromingen en doden, tot in de vorige eeuw met de bouw van de Afsluitdijk het IJsselmeer ontstaat; een onvoorspelbaar meer waar het wild tekeer kan gaan.
Aanvankelijk ben ik vooral geïnteresseerd in de prachtige vormen van de kustlijn. En ‘vind’ ik woorden van plaatsen als Friesche Vlaak, Tirns, Schrok, Pingjum. Zij lijken tevoorschijn te komen uit een voor mij geheel onbekende taal. Al vrij snel verplaatst mijn aandacht zich naar de Zuiderzee en de zeer recente ontstaansgeschiedenis.
klik op afbeelding voor vergroting
De kustlijnen zijn zo mooi; als ik ze drie-dimensionaal zou maken, kan er een beeld ontstaan;
een toevluchtsoord, refuge, vrijplaats, Sanctuary, een tempel.

.

.
Ondertussen ontdek ik steeds meer namen van plaatsen aan of in de voormalige Zuiderzee. Het is heel poëtisch, ik schrijf een gedicht:
It Heidenskip
Lollum, Laad en Zaad
Houw, Grauwe Kat, Grote Wiske
Roodhuis, Vijfhuis, Wolsumerketting
Swarte Beien, Kromwal
It Heidenskip
Galamadammen
Rauwerd, De Klieuw, De Kat
Parrega, Poppingawier
Hayum, Exmorra, Sandfirderrijp
Flansum, Jet, De Polle
Schrok, Kromwal, Harkezijl
Kubaard, De Grits, Gauw
Kimswerd, Wommels, Montsamaburen
Wieuwerd, Arum, Piekezijl
Spreeuwenstein, Grotewierum, Lippenwoude
Kleine Wiske
De Band, De Bieren, De Bird
Tirns, Knossens, Houw
Pingjum, Engwerd, Goëngamieden
Sotterum, Wons, De Hel
Tempel of toevluchtsoord, als een rots in de onvoorspelbare omstandigheden van het IJsselmeer. De huid met een uitstraling als van de leemarchitectuur in Jemen. Beschreven met de namen van de plaatsen aan of in de voormalige Zuiderzee. Een herinnering aan al die plaatsen die verdwenen zijn in
de golven.
klik op afbeelding voor vergroting
Ria Roerdink It Heidenskip Maart 2021